Máu là một thành phần vô cùng quan trọng trong cơ thể người và động vật. Chiếm 7-8% trọng lượng cơ thể người.

Đặc điểm của máu trong cơ thể người

Máu mang chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể phân bố ở toàn bộ cơ thể, quánh hơn nước gấp 5 lần, màu sắc đỏ tươi nếu đủ oxy và đỏ thẫm nếu thiếu oxy, thể tích máu khác nhau giữa các giới nam chiếm thể tích lớn hơn( do testosteron có tham gia tăng sinh hồng cầu). trong máu có huyết cầu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu) chiếm 46% và huyết tương ( huyết thanh và fibrinogen) chiếm 54%.

Hồng cầu

Hồng cầu được sinh ra bởi các tế bào gốc ở tủy xương, sống trong 100-120 ngày sau đó bị già hóa và được thay thế bằng máu khác. Vì vậy nếu rối loạn khả năng tạo hồng cầu sẽ gây bệnh thiếu máu hoặc thừa máu.

Thiếu máu do giảm sinh hồng cầu do thiếu nguyên liệu, tủy xương giảm sinh, do vỡ hồng cầu, do chảy máu từ đó gây ra các bệnh như

• Thiếu máu cấp tính: do xuất huyết nặng, chấn thương ngoại khoa gây xanh da, đau đầu, hoa mắt, khó thở, tim đập nhanh
• Thiếu máu mạn tính: xanh da từ từ, tim đập nhanh, môi móng tay nhợt nhạt, rối loạn tiêu hóa rối loạn hô hấp, rối loạn thần kinh,
• Thiếu máu do cơn tan máu cấp: thiếu máu đột ngột, sốt cao, đau bụng vàng da, vàng niêm mạc, lách to ra, nước tiểu sẫm màu,…

Bạch cầu

Bạch cầu có chức năng trong việc bảo vệ cơ thể, chứa những giết chết vi khuẩn, thực bào các chất,sản xuất kháng thể,truyền tin hóa học các enzym,… bạch cầu gồm các loại bạch cầu hạt ( trung tính, ưa acid, ưa base), bạch cầu không hạt ( bạch cầu mono, lympho, plasmocyte). Vì bạch cầu có vai trò bảo vệ cơ thể nên nêu số lượng bạch cầu suy giảm có thể gây suy giảm miễn dịch cơ thể, khả năng bảo vệ cơ thể khi các vật lạ xâm nhập suy giảm, từ đó dễ bị các bệnh cơ hội như nấm cơ hội,…

Tiểu cầu

Tiểu cầu có vai trò trong quá trình cầm máu và đông máu, bảo vệ thành mạch.

Một số bệnh về máu

• Thiếu máu do thiếu các thành phần tham gia sản xuất máu như sắt (Fe2+), acid folic, vitamin B12, …
• Thiếu máu do rối loạn sinh tổng hợp bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu
• Bệnh bạch cầu mạn tính, cấp tính thể tủy mạn tính, thể lympho mạn tính
• Bệnh máu khó đông

Các bệnh máu đều có môt số biểu hiện giống nhau như

• Hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu
• Nhợt nhạt, thiếu sức sống
• Mệt mỏi
• Tim đập nhanh
• Da xanh hoặc vàng nhạt
• Rối loạn tiêu hóa, thần kinh, hô hấp, sinh dục
• Suy giảm trí nhớ
• Có thể bị ngất đột ngột

Điều trị các bệnh về máu

• Với các bệnh về thiếu chất sinh máu như sắt, vitamin thì nên bổ sung bằng cách uống thuốc, hoặc từ thực phẩm chứa nhiều các thành phần đó.
• Điều trị các bệnh gây tăng hoặc giảm số lượng hồng cầu, bạch cầu tiểu cầu
• Truyền khối hồng cầu, tiểu cầu
• Thuốc kích thích tủy sản sinh tế bào gốc, kích thích erythropoietin, acid folic,..