Hệ thần kinh là cơ quan giữ chức năng chính điều khiển các hệ cơ quan khác. Sau đây là cách nhìn tổng quan về hệ thần kinh người

Hệ thần kinh là gì?

Hệ thần kinh là một hệ cơ quan phân hóa bậc nhất của cơ thể người, được phân hóa dưới dạng ống và mạng lưới đi khắp các cơ quan trên cơ thể.

Cơ thể có thể thích nghi được với môi trường bên ngoài là do khả năng nhận biết và đáp ứng nhu cầu của hệ thần kinh

Vai trò của hệ thần kinh

• Tiếp nhận thông tin từ ngoài vào cơ thể hay từ trong ra.
• Xử lý thông tin thông qua việc phân tích, tổng hợp và quyết định hành động

Cấu tạo của hệ thần kinh gồm

Thần kinh trung ưng là phần nằm trong hộp sọ và ống xương sống. Gồm não và tủy sống

• Não sau(hành não, tiểu não, cầu não), não giữa, não trước( gian não, bán cầu đại não)
• Tủy sống

Thần kinh ngoại vi

Phần nằm ngoài hộp sọ và ống xương sống bao gồm các dây thần kinh: 31 đôi dây thần kinh sống, 12 đôi thần kinh sọ, phần ngoại vi của thần kinh thực vật.

Thần kinh trung ưng

Neuron là đơn vị cấu trúc chức năng của hệ thần kinh. Gồm có 3 bộ phận: thân, sợi trục và sợi gai. Có 3 loại neuron thực hiện 3 chức năng cơ bản của nó, đó là neuron cảm giác có vai trò đưa thông tin cảm giác từ cơ quản cảm thụ lên não và tủy sống, neuron liên hợp có vai trò xử lý, lưu trữ và đưa ra quyết định cuối cùng là neuron vận động có chức năng truyền thông tin vận động từ não và tủy sống đến đến bộ phận đáp ứng.

Thông tin được dẫn truyền xung động qua sợi trục của neuron và qua synap( bộ phận giao giữa sợi trục của các neuron. Các thông tin được truyền theo hai chiều(sợi trục) một chiều ( synap), không ảnh hưởng tới nhau, chỉ say ra trên các sợi trục còn nguyên vẹn.

Tủy sống

• Nằm trong ống xương sống, trên nối tiếp với hành não tận cùng dưới ngang với dốt sống thắt lứng 2. Có 31 đốt tủy sống, bên trong tủy sống có chất sám nằm ở trong và chất trấng nằm ở ngoài.
• Tủy sống có chức năng dẫn truyền cảm giác đi lên, dẫn truyền vận động đi xuống và là trung tâm phản xạ
• Thông tin thường được truyền và xử lý bắt chéo. Tức là các cơ quan vận động bên trái được điều khiển bởi bán cầu đại não phải và ngược lại.
• Nếu tủy bị đứt thì khi phục hồi sẽ có hiện tượng bên lành còn vận động và cảm giác sâu, mất cảm giác đau và cảm giác nóng lạnh, còn bên tổn thương mất vận đông và cảm giác sâu, còn cảm giác nóng lạnh, xúc giác thô sơ.

Não

• Hành cầu não: nằm trên tủy sống thuộc hộp sọ. Có chức năng dẫn truyền, trung tâm của các phản xạ, điều hòa trương lực cơ.
• Não giữa: nằm trên cầu não, có chức năng dẫn truyền , phản xạ định hướng( mắt và tai), điều hòa trương lực cơ
• Gian não: gồm đồi thị và vùng dưới đồi với nhieuf chức năng như điều hòa chức năng nội tiết, chức năng sinh dục, chống tiết niệu, chuyển hóa glucid, chức năng thực vật, điều nhiệt và dinh dưỡng. Một số chức năng khác về cảm xúc hành vi
• Tiểu não: Nằm bên trục não tủy, sau thân não có chức năng dẫn truyền, giữ thăng bằng điều hòa trương lực cơ
• Vỏ não: bao quanh não có chức năng bảo vệ, phân chia vùng chức năng cho từng bộ phận.

Hệ thần kinh thực vật

Hệ thần kinh thực vật là hệ thần kinh không bị chi phối bởi ý thức của con người. phần vận động của thần kinh thực vật ngoại vi  là hệ giao cảm và hệ phó giao cảm . Hai phần này  đối kháng nhau một có tác dụng kích thích phần còn lại có tác dụng ức chế